İnsanlar, tarih boyunca üzüntülerini, sevinçlerini, heyecanlarını ve sevgilerini çoğunlukla müzik sanatını kullanarak dile getirmişlerdir. Araştırmalara göre Türklerde müziğin en az 6000 yıllık bir geçmişi bulunmaktadır.
Türk musikisi sanatının insanlar üzerinde bıraktığı etkiler, eskiden Edvar olarak adlandırılan musiki nazariyatı kitaplarında sıklıkla yer verilen konular arasında yer almaktadır.
Farabi’ye göre Türk Müziği makamlarının ruha olan etkileri şöyle sınıflandırılmıştır:
- Rast: sefa (neşe-huzur)
- Rehavi: beka (sonsuzluk fikri)
- Kuçek: hüzün ve elem
- Büzürk: havf (korku)
- İsfahan: hareket kabiliyeti, güven hissi
- Neva: lezzet ve ferahlık
- Uşşak: gülme hissi
- Zirgüle: uyku
- Saba: cesaret, kuvvet
- Buselik: sükunet,rahatlık
- Hicaz: tevazu (alçakgönüllülük)
Safiyüddin Urmevı (1224-1294), nevâ, bûselik ve uşşak makamlarının, insan ruhuna, güç, cesaret ve tam bir ferahlık verdiğini ortaya koymuştur. Musiki makamlarının zamanlara göre tesiri konusunda Farabi, makamları şu şekilde tasnif etmiştir:
- Rehavi: yalancı sabah vaktinde
- Hüseyni: sabahleyin
- Rast: güneş iki mızrak boyu
- Buselik: kuşluk vaktinde
- Zirgüle: öğleye doğru
- Uşşak: öğle vakti
- Hicaz: ikindi vakti
- Irak: akşam üstü
- Isfahan: gün batarken
- Neva: akşam
- Büzürk: yatsıdan sonra
- Zirefkend: uyku zamanı
Tanburi Cemil Bey’in rast taksimiyle sizlere huzur dolu günler dileriz.
Kaynaklar
- Türklerde Müzikle Tedavi (Yrd. Doç. Dr. Pınar Somakçı)
- Türk Musikisinde Kullanılan Makamların Tesirleri (Yrd. Doç.Dr. Ruhi Kalender)